Jakie gatunki drzewek bonsai nadają się do uprawy w domu lub mieszkaniu? Jak pielęgnować bonsai w domu? Jakie gatunki drzew nadają się na początek?

Zainspirowany pytaniem koleżanki z pracy dotyczące wyboru gatunku bonsai do uprawy w mieszkaniu, postanowiłem zebrać w jednym miejscu wybrane gatunki drzew, które początkujący entuzjaści miniaturowych drzewek mogą z powodzeniem uprawiać w swoim domach czy mieszkaniach, dzień za dniem ucząc się ich potrzeb oraz kształtując w kierunku starych drzew.

Bonsai do domu?

Pamiętaj jednak, że bonsai to po prostu drzewo i z pewnością doceni to, gdy pozwolisz mu spędzić ciepłe dni na świeżym powietrzu, gdzie będzie miało dostęp do większej ilości światła. A więcej światła to mniejsze liście, których przecież tak pożądamy dla naszych bonsai. Chcąc uzyskać drzewko o małych liściach, musimy je wystawić na słońce (niekoniecznie bezpośrednie i ostre :-), gdyż tylko wtedy powierzchnia liścia będzie mogła być mała. Im mniej światła, tym większa powierzchnia liści jest potrzebna i tym dalej drzewku do prawdziwego bonsai.

Pisząc zatem o bonsai do domu, mam na myśli drzewka, które głównie zimują w domu, natomiast w lecie stoją właściwie na dworze, korzystając w pełni z naturalnego światła, hartując się i rozwijając.

Gdzie kupić swoje pierwsze bonsai?

Zanim przejdziemy dalej pamiętajmy: Nie kupujemy jako początkujący drzewek bonsai w supermarketach. Są one uprawiane w bardzo słabej ziemi i najczęściej wymagają natychmiastowego przesadzenia do odpowiedniego podłoża, co w niewprawionych dłoniach w połączeniu z niewłaściwą porą może zakończyć się śmiercią drzewka.

Dlatego polecałbym sklepy doświadczonych bonsaistów, takich jak Marek Gajda czy Włodzimierz Pietraszko, lub sklep online Świat Bonsai w Górze. Być może są jeszcze inne źródła godne polecenia, ale póki co te trzy znam i mogę się pod nimi podpisać.

Podstawy pielęgnacji

Nie ma czegoś takiego, jak uniwersalny przewodnik pielęgnacji bonsai. Każde bonsai to po prostu pewien gatunek drzewa, który ma swoje własne wymagania co do stanowiska, czy podłoża podobnie jak jego więksi bracia.

Wymagania gatunków bonsai, które mam u siebie na balkonie, znajdziesz tutaj. Niezależnie od tego, czy znajdziesz tam opis wybranego przez Ciebie gatunku, czy też nie, to korzystając z różnych źródeł warto przed zakupem poznać wszystkie jego wymagania dot. stanowiska, podłoża, nawożenia czy podlewania, tak aby mieć świadomość, czego wybrany gatunek potrzebuje. A następnie spokojnie zastanów się, czy jesteś mu w stanie takie warunki stworzyć. Jeżeli nie, to poszukaj innego gatunku drzewka. Nie ma sensu kupować drzewa, któremu nie jesteśmy w stanie zapewnić odpowiednich warunków, licząc, że „jakoś to będzie”. Otóż nie będzie. Drzewko, jeżeli nawet umrze dopiero po 2-3 latach, to z pewnością nie będzie rozwijać się tak, jakby mogło.

Zatem, aby przybliżyć Tobie temat pielęgnacji bonsai, na początek wybrałem trzy wpisy, w których znajdziesz pakiet informacji o pielęgnacji bonsai dla początkujących. Przeczytaj je dokładnie:

• Wstęp do pielęgnacji drzewek bonsai
• Prawidłowe podlewanie drzewek bonsai
• Co zrobić, gdy bonsai intensywnie traci liście?

Kupując bonsai do domu, bierzesz odpowiedzialność za jego dalszy los. Kupuj więc odpowiedzialnie, pielęgnuj mądrze, a Twoje drzewko będzie rozwijać się razem z Tobą.

No dobrze, jak już wiemy, z czym wiąże się właściwa pielęgnacja bonsai, możemy przystąpić do wyboru gatunku drzewka, o którego rozpoczniemy swoją przygodę.

Gatunki bonsai do domu dla początkujących

Na początek powinniśmy wybrać te bonsai, które dość dobrze zniosą pobyt w naszych nieco ciemnych domach czy mieszkaniach, wybaczą błędy w pielęgnacji, dobrze reagują na przycinanie, szybko wykształcając nowe pędy.

W wytypowane przeze mnie trójce, znajdziecie jedno drzewko iglaste oraz dwa liściaste, od których możecie rozpocząć naukę kształtowania bonsai. I zróbcie wszystko, aby właśnie to pierwsze drzewko zostało na zawsze, rozwijając się wraz z waszym rozwojem jako bonsaistów.

Jeden z bardziej znanych bonsaistów, popularyzujących wiedzę na temat pielęgnacji i kształtowania bonsai, John Naka, swoje pierwsze drzewka prowadził do końca życia, tworząc ostatecznie swoje najbardziej znane dzieło, Goshin, czyli strażnika dusz.

Niezależnie od tego, jak wasze drzewko wygląda na początku, będzie się zmieniać wraz z wzrostem waszego doświadczenia. I kto wie, jak będzie wyglądać za 10, 20 czy 50 lat. Zachęcam was do spojrzenia na to drzewko jak na pierwsze dziecko, które z każdym rokiem będzie się zmieniać i rozwijać pod waszą opieką, będąc powodem do radości i dumy.

No dobrze, zatem zobaczmy, jakie drzewko można wybrać na początek, aby zacząć przygodę z bonsai w domu lub mieszkaniu:

Podokarp wielkolistny (zastrzalin)

Drzewko, które jest chyba jednym z nielicznych iglaków, które w zimie dobrze będą czuły się w naszych mieszkaniach. Warto pamiętać jednak o zapewnieniu im dobrego oświetlenia.

Jeżeli chodzi o zalety tego gatunku jako bonsai dla początkujących, to wymieniłbym następujące:

• ciekawie wyglądające igły
• ciekawa jasna chropowata kora
• dobrze zagęszcza się do tyłu
• młode gałęzie dają się łatwo drutować i wyginać

Przeczytaj wskazówki dot. pielęgnacji podokarpa jako bonsai.

Ficus retusa (microcarpa) / Ficus benjamini

Ficusy o małych liściach to dobra propozycja dla początkujących entuzjastów bonsai.
Ma bowiem wiele praktycznych zalet:

• w zimie można trzymać go w temperaturze pokojowej w mieszkaniu
• w lecie wystawiając drzewko na zewnątrz uzyskamy bujny wzrost i małe liście
• wiele wybacza, jeżeli chodzi o błędy w pielęgnacji
• znosi dość dobrze słabsze warunki świetlne (choć w zimie oczywiście lepiej jest go doświetlić)
• bardzo dobrze znosi cięcie
• szybko uzyskuje nowe przyrosty
• dobrze znosi defoliację – nowe liście pojawiają się max. po 2 tygodniach

W zimie fikus może tracić liście, jeżeli będzie konfrontowany z częstą zmianą miejsca lub będzie musiał znosić podmuchy ciepłego powietrza od grzejników.

Przeczytaj również: jak pielęgnowac fikusa jako drzewko bonsai

Portulacaria afra

Bonsai z Portulacaria afra to myślę, że jedna z najlepszych propozycji, aby zacząć swoją przygodę z bonsai:

• nie wymaga częstego podlewania – łatwo wybacza błędy
• młode pędy dają się łatwo kształtować
• cechuje się dobrym przyrostem po przycięciu

Poszukaj zatem u dziadka, babci, mamy czy taty takiego drzewka i zacznij swoją przygodę z bonsai.

Przeczytaj również: Pielęgnacja bonsai z portulacaria

Jak wybrać odpowiednie drzewko na bonsai?

Jeżeli wybrałeś już gatunek drzewka bonsai na początek, który będziesz w stanie właściwie pielęgnować i zamierzasz kupić konkretny egzemplarz, zobacz jakie cechy powinno mieć drzewko, aby ładnie wyglądało jako bonsai.

Przeczytaj koniecznie ten artykuł, a będziesz w stanie kupić bardzo dobry materiał wyjściowy, z którego stworzysz kiedyś piękne bonsai.

Na zachętę dodam, że artykuł zawiera checklistę do pobrania (listę kontrolną), którą można wydrukować i zabrać ze sobą do sklepu z drzewkami bonsai. Dzięki niej nie zapomnisz nigdy, na jakie cechy materiału wyjściowego trzeba koniecznie zwrócić uwagę.

Powodzenia 🙂

Inne gatunki na bonsai do domu

Oczywiście jest wiele innych gatunków nadających się do uprawy w domu, lecz wiele z nich nie jest już tak prostych na początek.

Natomiast w drugim a może nawet trzecim kroku warto rozważyć:

• pieprzowiec chiński
• serrisa
• gardenia
• oliwka
• jaśmin
• czapetka / eugenia
• wiąz drobnolistny

Bonsai na zewnątrz

Jeżeli jesteś początkującym entuzjastą bonsai, poszukującym bonsai do uprawy na zewnątrz, przeczytaj ten wpis.

Zobacz, jakie gatunki polecam na gorący południowy balkon.