Sosna zwyczajna (pinus sylvestris)


Nasz rodzimy gatunek sosny nadaje się doskonale na bonsai.  Dowiedz się zatem, jak pielęgnować sosnę zwyczajną jako drzewko bonsai.

Sosna pospolita - Włodzimierz Pietraszko
Sosna pospolita – Włodzimierz Pietraszko

Sosna zwyczajna żyje nawet 700 lat, więc nasze bonsai może później żyć kolejne pokolenia. Osobiście w sośnie najbardziej podoba mi się gruba, popękana kora w odcieniach pomarańczowego oraz igły, wyrastające parami na krótkopędach.

Stare sosny w naturze mają nieregularny i bardzo interesujący pokrój cechujący się grubym wysokim pniem, ale i rozgałęzionymi w nietypowe strony konarami. Korona starych sosen jest mocno prześwitująca, a przy tym nieregularnie rozłożysta (nie przypomina świątecznej choinki) i rozłożona parasolowato.

Kora starej sosny jest płatami złuszczona, gruba i popękana. Dlatego na tę cechę zwracamy również uwagę przy wyborze materiału na nasze drzewko. Wszelki braki kory w nieodpowiednich, jej uszkodzenia nie zostaną już odbudowane w dającym się przewidzieć czasie.

Stare sosny cechują się również rozbudowanym, mocno osadzonym w podłożu systemem korzeniowym, dlatego w przypadku bonsai z  sosny jej nebari staje się również szczególnie istotne.

Te cechy staramy się oddać również w drzewkach bonsai.

Pokrój starej sosny zwyczajnej rosnącej swobodnie. Drzewa w skupiskach mają długi cienki pień i niewielka koronę.
Pokrój starej sosny zwyczajnej rosnącej swobodnie. Drzewa w skupiskach mają długi cienki pień i niewielka koronę.

Stanowisko

  • jasne stanowisko w pełnym słońcu, dobrze znowi również umiarkowane nasłonecznienie
  • w zimie chronimy bryłę korzeniową przed przemarzaniem a koronę przed podmuchamy wysuszającego wiatru
  • w zacienionych miejscach szybko traci igły (dotyczy to także głębi korony!)

Podlewanie

  • podlewamy w momencie, gdy podłoże wyraźnie przeschnie
  • gdy podłoże jest jeszcze lekko wilgotne, czekamy aż mocniej przeschnie
  • zbyt obfite podlewanie powoduje zbytnie wydłużenie igieł, dlatego dla starsych drzew ograniczamy podlewanie i nawożenie do niezbędnego minimum,

Nawożenie

  • od wiosny do wczesnej jesieni (koniec września) nawozimy co 2 tygodnie – dla młodych drzew
  • dla starszych bonsai, dla których celem jest maksymalne pomniejszenie igieł –  nawozimy w sezonie wegetacyjnym jedynie 3x na rok

Podłoże

  • stosuję mieszankę kiryu oraz grubszej akadamy (3:2) lub akadama i bims (3:2)
  • sosna wymaga podłoża o większej frakcji – dla średniej wielkości bonsai, frakcja wynosi około 6-7 mm – im więcej powietrza dostaną korzenie, tym lepsze efekty otrzymamy w uprawie
  • rośnie zarówno w glebach kwaśnych jak i zasadowych (rośnie również na glebach wapiennych); rośnie również w podłożu ubogim, jak i żyznym, piaszczystym i gliniastym.

Przesadzanie – kiedy przesadzać

  • przesadzamy na wiosnę, gdy drzewko wykształci świeczki i zaczną się one wydłużać (kwiecień / maj) lub późnym latem (na początku września)
  • przesadzamy jedynie w razie potrzeby po sprawdzeniu bryły korzeniowej (z reguły do 2-5 lat)
  • korzenie, jak w przypadku wszystkich iglaków, przycinamy jedynie w niewielkim stopniu (do 20%-25% bryły korzeniowej)

Uszczykiwanie i przycinanie igieł

Przeczytaj osobny wpis o kształtowaniu sosny na bonsai
Przeczytaj także wpis, o tym gdzie na gałązce rosną ubiegłoroczne igły.
  • jeżeli z gałązki wyrastają więcej niż 2 świeczki, nadwyżkę odcinamy, pozostawiając dwie wyrastające po przeciwnych stronach (tak aby tworzyły literę Y) – dzięki temu uzyskamy bardziej naturalny ruch gałęzi, gdyż ze świeczek, które pozostawimy wyrosną nowe gałązki
  • sosna samoistnie usuwa stare igły (po 3 latach)

Przycinanie

Cięcie latem

  • tegoroczne świeczki w sierpniu będą miały już formę gałązek
  • wtedy można je skrócić lub wyciąć – w miejscach cięcia sosna wytworzy nowe pąki
  • trzeba pamiętać, że pozostawienie gałązki bez cięcia spowoduje, że większość energii drzewko skieruje właśnie do niej – dlatego trzeba dokładnie rozważyć jaki zabieg robimy z którą gałązką i dlaczego

Mocne cięcie

  • mocniejsze cięcie gałęzi wykonujemy późną jesienią (przełom listopada / grudnia) lub wczesną wiosną (marzec) – generalnie w okresie spoczynku
  • mocne cięcia rozkładamy na kilka sezonów wegetacyjnych
  • gałęzi z reguły nie odcinamy bezpośrednio przy pniu, pozostawiając jej fragment na jin – cięcie tego typu sprawia również, że drzewko traci mniej soków
  • podobnie zima to dobry okres na robie martwego drewna na sośnie

Drutowanie i formowanie

  • drutujemy późną jesienią oraz zimą (do połowy lutego, gdy drzewa są w spoczynku) po częściowym usunięciu części tegorocznych igieł
  • zabieg ten możemy także wykonać wiosną lub późnym latem (sierpień / wrzesień – po usunięciu ubiegłorocznych igieł)

Pozostałe

  • gatunek dobrze nadaje się na yamadori
  • wykopując sosnę należy pamiętać, że posiada ona bardzo rozwinięty korzeń palowy – dlatego przed pobraniem warto przygotować sosnę przez rok, dwa lata, odcinając na początku korzeń palowy i wspierając ukorzenienie się sosny na nowo
  • okres kwitnienia: maj – czerwiec

10 komentarzy do “Sosna zwyczajna (pinus sylvestris)”

  1. Witam! Dwa lata temu znalazłem ciekawą sosnę pospolitą. Obkopałem korzenie w odległości około 0,5m od pnia na głębokość 30-40cm. Sosna żyję ma się dobrze i planowałem ją wykopać na wiosnę. Teram jednak się zastanawiam czy nie powinienem zostawić jeszcze na rok próbując dobrać się do korzenia palowego? Wiek sosny oceniam na 25 lat wysokość około 1,3 dużo ciekawych gałęzi blisko ziemi.

  2. Ja bym zrobił tak, że na wiosnę bym odkopał nieco bryłę korzeniową i przyciął możliwie wysoko korzeń palowy oraz nieco oszkółkował bryłę korzeniową i zostawił drzewo do kolejnej wiosny i dopiero wtedy pobrał.

  3. Witam, od jakiegos czasu bacznie przegladam Twoje artykuly na stronie zacny autorze i robie to z wielkim entuzjazmem i zaciekawieniem. Mam pytanie przy okazji sosny- czy faktycznie nie ma szans na hodowle tego drzewka w domu? Zadnych? A jesli tak to czy inne rodzime gatunki jak buk, grab czy dąb tez sa przeznaczone wylacznie do hodowli outdoor i nie da sie ich utrzymac w domowych warunkach?
    Z gory dziekuje za odpowiedzi. Serdecznie pozdrawiam!

    1. Jest dokładnie tak. Drzewa zewnętrzne potrzebują okresu niskich temperatur, aby przejść okres spoczynku właściwego / względnego. W większości domów takie warunki są nie do osiągnięcia 🙂

      1. Dzieki za odpowiedz, rozumiem lecz czy poza zima mozna te drzewka uprawiac w mieszkaniu przenoszac je na czas zimy np do wilgotnej piwnicy?

      2. Nie znam nikogo, kto tak by robił 🙂 Musiałbyś wygenerować sztuczne warunki do rozwoju drzew, co raczej nie jest możliwe w amatorskich warunkach.

  4. Piotrze. Posiadam Pinus Brepo Bonsai. Poprzedni właściciel, który otrzymał prawdopodobnie w prezencie, nie trawi zbytnio sosen więc od prawie roku stało u niego wciśnięte w kąt z zamiarem późniejszej prawdopodobnie utylizacji. Jak tylko zobaczyłem to cudo to padło pytanie czy nie chcę się stać nowym właścicielem drzewka. No to jestem nowym właścicielem od wczoraj Wygląda na lekko zaniedbane. Jak wspomniałem od ponad roku jedyne co to drzewko otrzymywało to sporadycznie wodę i stało w półcieniu.

    1. Zdiagnozowałem, że zaatakowała Zwójka Sosnóweczka W środku w tych kanałach są larwy. Na szczęście zaatakowanych jest w sumie na całym drzewku tylko 6 świeczek więc czy dobrze zrobię jeżeli wytnę te zaatakowane odnóżki w całości do zdrowej gałązki czy ciąć je do momentu w którym już nie będzie tego kanału wydrążonego przez szkodnika?

    2. Jest czerwiec – czy przesadzić do większej donicy czy zostawić tak ja jest w tej tylko wyrwać chwasty i dosypać ziemi?

    3. Czy jest za późno aby świeczki łamać czy jeszcze łapię się na ostateczny termin opóźniony łamania świeczek? Jeżeli łamać to boczne w połowie a środkową całkowicie wykręcać?

    4. Docelowo jeżeli uda mi się w tym roku ruszyć z ogrodem to nie ma przeciwwskazań aby wsadzić w grunt takie drzewko jako soliter czy może można wkopać w ziemię z donicą i tylko przykryć otoczakami? Nie wiem jaki wpływ na dalszy rozwój drzewka ma wsadzenie w grunt i czy ma jakikolwiek. Wolałbym aby to drzewko nie stało w donicy przed domem docelowo z powodu zwiększonego ryzyka związanego z kradzieżą.

    5. Czy to prawda, że wsadzone w grunt ma większą odporność na mróz niż w donicy?

    6. Jak takie drzewko pielęgnować? Biorąc pod uwagę, że stoi bidula w tej donicy i dzisiaj podziałam w temacie ziemi w zależności od Waszych porad. Odżywki jej się przydadzą czy traktować ją teraz tylko odstaną wodą i pozwolić stać w słońcu? Sosny chyba nie kochają nadmiaru wody więc podlewanie raz na tydzień wystarczy?

    7. W sierpniu przyda jej już się strzyżenie czy wstrzymać się z tym zabiegiem do wiosny?

    8. Czy stanowi to problem dla drzewka jeżeli z gęstwiny środkowej pousuwam uschnięte igły? Moja mała wiedza sugeruje, że tam po prostu światło nie dociera więc naturalnym jest schnięcie igieł. Pytanie po prostu czy zostawić je czy usunąć w celach pielęgnacyjnych.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.