Szybkość absorpcji i utraty wody zależy od czynników środowiskowych:
- ilość i dostępność wody w podłożu
- temperatura gleby
- napowietrzenie gleby
- temperatura i wilgotność powietrza
- światło
- wiatr
oraz od czynników związanych z samą rośliną:
- wielkość powierzchni parowania i absorpcji wody
- liczba i stopień rozwarcia aparatów szparkowych
Czynniki glebowe
Podłoże to w istocie system cząstek o różnej wielkości i porowatności. Pory o średnicy do około 10 mikrometrów utrzymują w sobie wodę w wyniku oddziaływań kapilarnych; większe pory o średnicy >60 mikrometrów pozwalają się wodzie szybko przemieszczać.
Patrząc na ilość wody, jaką jest w stanie zmagazynować dany tym podłoża (pojemność wodna) rośnie od:
- piasku (najmniejsza pojemność wodna)
- ił
- glina
- czarnoziem
- próchnica (największa pojemność wodna w tym zestawieniu)
Pobieranie wody z podłoża zależy również od jej napowietrzenia i temperatury. Brak tlenu (np. w wyniku zalania) i zbyt niska temperatura podłoża mogą ograniczyć wzrost korzenia.
Ponadto duża zawartość dwutlenku węgla może zmniejszyć przepuszczalność korzeni dla wody,a spadek temperatury powoduje zwiększenie lepkości wody, utrudniające jej pobieranie z podłoża.
Czynniki atmosferyczne
Pobieranie wody w ciągu dnia jest ściśle związane z szybkością transpiracji (parowanie czynne wody z rośliny).
Szybkość transpiracji zależy od:
- wilgotności powietrza (im większa wilgotność, tym mniejsza transpiracja)
- ciśnienia powietrza (im wyższe ciśnienie, tym mniejsza transpiracja)
- temperatury powietrza (im wyższa temperatura, tym większa transpiracja)
- wielkości powierzchni liści
- promieniowania świetlnego, ogrzewającego powierzchnię liścia (podwyższenie temperatury liścia, otwarcie zszparek zwiększa transpirację)
- wiatru – wiatr usuwa parę wodną z liścia, zmniejszając wilgotność i zwiększając tym samym transpirację)
Dla przypomnienia: woda transportowana jest w ksylemie, nie w łyku.
Aparaty szparkowe otwierają się szerzej, zwiększając tym samym transpirację, w świetle i w warunkach dobrego zaopatrzenia rośliny w wodę. Widmo niebieskie i czerwone światła stymuluje otwieranie szparek i jest odbierane przez roślinę na receptorach białkowych (fotoproteiny)
Ciemność, niedostatek wody i zwiększone stężenie dwutlenku węgla powodują zamknięcie szparek i ograniczenie transpiracji.
Dlatego też nie zaleca się podlewania roślin wieczorem, gdyż woda tylko zalega w doniczkach do rana, tworząc środowisko dla grzybów. Lepiej jest podlać ranem, gdyż światło i temperatura spowodują na ogół otwarcie szparek i uruchomią transpirację.
Przeczytaj również: Jaka ziemia / podłoże do bonsai? Podlewanie bonsai Przesadzanie