Zasady pielęgnacji japońskiej sosny czarnej Kuromatsu (sosna Thunberga) oraz europejskiej sosny czarnej Pinus nigra jako bonsai. Korowina starch drzew ma bardzo atrakcyjny czarny kolor, a kora ciekawie łuszczy się już na kilkuletnich drzewach.

Sosna czarna podobna jest w uprawie do sosny zwyczajnej.

U starych drzew korona jest nieregularne i prześwietlona, natomiast konary raczej nie są ułożone poziomo lub w dół, ale bardziej w górę na kształt świecznika.

Szczególnie atrakcyjna jest szaro-czarna, spękana kora (natomiast u sosny zwyczajnej ma ona kolor pomarańczowy).

Stanowisko

• w lecie zapewniamy pełne słońce i dobrze przewiewne stanowisko
• mimo, iż jest bardzo odporna na zimowe warunki,  zimą chronimy przed osuszającym wiatrem i przemarzaniem doniczki

Podlewanie i zraszanie

• podlewamy, gdy podłoże nieco przeschnie – (lecie utrzymujemy podłoże nieco wilgotne, bardziej wilgotne niż np. sosny drobnokwiatowej)
• drzewo cechuje się odpornością na lekkie przesuszenie
• gdy masz wątpliwość, czy podlać sosnę czarną, lepiej zrosić jej igły.
• drzewko rozwinięte podlewamy bardzo oszczędnie, gdyż nadmiar wody wywoła zbyt gwałtowny przyrost igieł na długość
• zraszamy tylko, gdy jest to konieczne do oczyszczenia korony z różnego typu nalotów (np. kurz)

Nawożenie

• nawozimy standardowo jak inne bonsai (od kwietnia do końca października) – jeżeli drzewko jest w fazie rozwoju
• agresywne nawożenie połączone z mocny przycięciem drzewka i wystawieniem go na pełne bezpośrednie słońce przez cały dzień, sprawia że drzewko puszcza nowe przyrosty na 2-3-letnim drewnie. Warunkiem stosowania tej techniki jest bardzo dobrze przepuszczalne podłoże
• gdy drzewko osiągnie finalna postać, nawozimy już jedynie 1-2 razy w roku, gdy tegoroczne igły okrzepną na drzewie (późne lato – sierpień)

Japońska sosna czarna ma nieco bardziej specyficzny plan nawożenia (wg M. Hagedorna):

• • mocno nawozimy na wiosnę
  • zaprzestajemy nawożenia po usunięciu świeczek
  • średnie stężenia stosujemy na jesień
  • średnie stężenia stosujemy na jesień

Podłoże

• kiryu : czerwona lawa (2:1)
• akadama : bims (1:1)
• podłoże należy porządnie przesiać, aby usunąć pył
• bardzo dobrze rośnie w podłożu wapiennym (warto wapnować)
• lubi podłoże o odczynie pH wyraźnie zasadowym (>7)

Przesadzanie – kiedy przesadzać?

• termin: optymalny termin to wiosna, gdy pąki zaczną się wydłużać (wtedy możemy mocniej przyciąć korzenie), lato (druga połowa lipca), gdy drzewko jest w okresie letniego spoczynku lub też późnym latem (koniec sierpnia – wtedy jednak nie przycinamy mocno korzeni)
• korzenie, jak w przypadku wszystkich iglaków, przycinamy jedynie w niewielkim stopniu (do 20%-25% bryły korzeniowej)
• ważne, aby przesadzając usunąć zbite podłoże bezpośrednio pod pniem
• korzenie sosny rosną dość wolno, stąd przesadzamy rzadko, gdy korzenie wypełnią doniczkę
• z reguły przesadzamy co 3-7 lat w zależności od stanu bryły korzeniowej; natomiast chcąc pobudzić drzewko do szybkiego wzrostku możemy przesadzać je co rok
• stare drzewa w dobrej kondycji przesadzamy co 5-7lat
• przesadzając usuwamy jedynie stare długie korzenie – pozostałe pozostawiamy.

Przycinanie

• w temacie uszczykiwania świeczek, usuwania pąków, usuwania igieł przeczytaj ten wpis dot. kształtowania sosny czarnej jako bonsai
• zarówno w przypadku europejskiej jak i japońskiej sosny czarnej, możliwe jest całkowite usuwanie tegorocznych świeczek – oba gatunki wydadzą nowy przyrost w tym roku. Jednakże warunkiem powodzenia tego zabiegu w przypadku japońskiej sosny czarnej jest jej intensywne nawożenie już w marcu.

Przycinanie gałęzi

• skrócenie tegorocznych zbyt długich przyrostów wykonujemy wykonujemy w okresie wegetacyjnym pod koniec czerwca, gdyż wtedy rany najszybciej się zagoją lub w okresie spoczynku zabezpieczając rany maścią
• mocne cięcia zaleca się rozłożyć na kilka sezonów i wykonywać zimą, gdy soki bardzo powoli krążą w roślinie

Drutowanie i formowanie

• planując mocniejsze gięcie drutujemy późną jesienią i zimą po przycięciu przyrostów i oczyszczeniu drzewka z igieł i skróceniu przyrostów.
• Możemy także drutować przez cały sezon wegetacyjny (od kwietnia do pierwszej połowy września)

Trzymaj się tych reguł, a nie stracisz drzewka!

Mocne cięcie wykonujemy optymalnie wtedy, gdy sosna czarna jest w stanie spoczynku (zima). Zalicza się do tego, np. usuwanie wierzchołka czy usuwanie / przycinanie grubych konarów.

Mocne cięcie sosny czarnej można wykonać także wiosną. Drzewko ma możliwość puszczania nowych przyrostów z 2-3 letniego drewna, jeżeli nawozimy agresywnie przez cały sezon i trzymamy drzewko na bezpośrednim słońcu przez cały dzień.

Chcąc mocno wyginać gałęzie, drutujemy i gniemy również zimą. Wtedy gałęzie sosny są bardziej elastyczne.

Pozostałe informacje

• Europejska sosna czarna ma właściwość puszczania nowych pędów z starszego drewna (jeżlei będziesz odpowiednio intensywnie nawozić)