Bonsai to sztuka kształtowania i pielęgnacji, ale również wyboru drzewa na bonsai, w które zainwestujemy czas i umiejętności. Przecież nie ma sensu pracować wiele lat nad słabym materiałem na bonsai. Zatem jakie cechy powinno mieć drzewko, aby w przyszłość powstało z niego ładne bonsai. Jak zatem zrobić swoje pierwsze bonsai? Zacząć od wyboru drzewka.
Dlatego niezależnie, czy wybieramy materiał ze szkółki leśnej czy jest yamadori, a może wstępnie ukształtowane pre-bonsai czy po prostu drzewko ze centrum ogrodniczego, warto wybrać mądrze i świadomie.
Poniższa checklista jest przeze mnie regularnie uzupełniana w miarę zdobywania doświadczenia przy kolejnych wyborach.
Kwestie organizacyjne
Wybierając się do szkółki czy sklepu zadbajmy o kilka spraw organizacyjnych, które stworzą nam warunki do optymalnego wyboru.
Wybierz się w dniu, w którym mamy więcej wolnego czasu (najlepiej w wolny weekend).
Przeznacz dużo czasu na analizę potencjału różnych drzewek (z doświadczenia minimum 2-3 godziny, czasem nawet cały dzień).
Sklep czy szkółkę warto odwiedzić wczesną wiosną, tak aby w razie potrzeby móc jeszcze przesadzić drzewko. Lepiej unikać wizyt zimą, gdyż wtedy może być trudno ocenić stan drzewka i to, czy dobrze zniesie zimowanie.
Wybierz gatunki drzew, które cię interesują i poczytaj o wymaganiach pielęgnacyjnych i zastanów się, które z nich będziesz w stanie spełnić bazując na miejscu, w którym mieszkasz (dostępnie do światła, temperatura w lecie i ziemie), możliwości zimowania drzewek, doświadczeniu w formowaniu (np. sosny na początek to dość trudny gatunek), itp.
Duże czy małe drzewko? Wybór ten zależy od dostępności miejsca o odpowiednich warunkach, które możesz przeznaczyć na bonsai.
Dobry materiał na bonsai kosztuje kilkaset złotych. Warto nazbierać tę sumę pieniędzy i kupić drzewko, które spełnia znaczną większość wymagań i mieć szansę na stworzenie ciekawego bonsai, niż kilka tańszych drzewek, z którymi w przyszłości niewiele zrobimy i które raczej nigdy nie będą dobrymi bonsai.
Ocena stanu potencjału drzewka – Checklista
Dobrze byłoby, alby na wszystkie poniższe pytania odpowiedź brzmiała TAK.
Te pytania, na które wg mnie odpowiedź obowiązkowo musi brzmieć „tak” zaznaczyłem kwiatkiem.
- ❀ Czy drzewko wygląda zdrowo, nie jest zaatakowane przez szkodniki, itp.?
- ❀ Czy korzenie drzewka dobrze trzymają je w doniczce (chwyć drzewko za pień i podnieś nieco)?
- ❀ Czy na gałęziach widać świeże pąki (lub liście), które są oznaką że drzewko bezpiecznie przezimowało i budzi się do życia?
- ❀ Czy bonsai ma dobrze wykształcone, wyraziste i ładne nebari (aby je ocenić odsuń ziemię u podstawy pnia)?
- ❀ Czy grubość nebari jest w odpowiedniej proporcji do wysokości przyszłego drzewka (1:6 – 1:10)?
- ❀ Czy drzewko ma gruby wyrazisty pień zwężający się w kierunku wierzchołka (klik)?
- ❀ Czy pień ma ładny przebieg (ruch) od podstawy do wierzchołka?
- Czy wiesz już, w jakim stylu będziesz formować drzewko i czy drzewko wstępnie spełnia wymagania tego stylu?
- Czy jesteś w stanie na ten moment wyznaczyć przyszły przód bonsai i ustalić kilka pierwszych kroków w jego formowaniu?
- Czy pierwsza, główna gałąź znajduje się mniej więcej na 1/3 wysokości drzewa i znajduje się wyraźnie na prawo lub lewo od zdefiniowanego frontu drzewka?
- Czy drzewko ma wykształcone grubsze konary na dole, a grubość kolejnych maleje w kierunku wierzchołka?
- Czy analizowane drzewko ma ładnie wykształconą koronę lub wiele gałęzi, z których można ją w przyszłości zbudować?
- ❀Czy dany gatunek drzewa puszcza pąki ze starego drewna?
- ❀ Czy ewentualne miejsca widocznych lub przyszłych cięć dadzą się w przyszłości zasłonić zielenią?
- ❀ Czy dany gatunek naturalnie wykształca małe liście lub krótkie igły?
- Czy wielkość liści jest proporcjonalna do docelowej wielkości drzewka? Czy wymaganą wielkość liści będzie można uzyskać w przyszłości (np. poprzez defoliację)?
- 💕💕💕 Czy drzewko się Tobie podoba i coś do niego poczułeś?
Pobierz checklistę z kryteriami oceny
Warto wydrukować ją i zabrać do szkółki leśnej czy sklepu.