Jałowce to obok sosen najpopularniejsze gatunki na drzewka bonsai. Dowiedz się, jak je pielęgnować jałowce łuskowate  (wirginijski, sabiński, chiński) oraz iglaste (pospolity, rigida).

Stanowisko

• pełne słońce w lecie
• obracać drzewko do tydzień o około 180 stopni, aby zapewnić równomierne oświetlenie korony i jej równomierne zagęszczenie
• w ziemie chronić przed temperaturami poniżej -10 stopni
• zimujemy w jasnym miejscu (bardzo ważne), możliwie długo trzymamy po prostu pod gołym niebem w osłoniętym od wiatru miejscu

Podlewanie

• lubią zraszanie
• przed kolejnym podlaniem podłoże powinno dobrze przeschnąć (nie lubi podłoża podmokłego)
• bardzo odporny na suszę

Nawożenie

• standardowo co dwa tygodnie, jeżeli używasz nawozów mineralnych
• mocniej nawozić na wiosnę (marzec – maj) dodając więcej nawozu naturalnego
• w środku lata nie nawozić (lipiec)
• później nawozić późnego lata do późnej jesieni, jeżeli drzewko jest w fazie rozwoju.
• „Gotowe” drzewka nawozimy jedynie 1-2 razy na cały sezon wegetacyjny
• Jeżeli drzewko jest w słabym stanie zdrowotnym nawozimy je nawozami naturalnymi przez cały rok, ponieważ jałowce fotosyntezują również zimą (ale wtedy co 6-8 tygodni)

Podłoże

• lubi podłoże jałowe, piaszczyste, przepuszczalne
• umiarkowanie kwaśne – zasadowe (pH  6-8)
• jałowiec sabiński lubi podłoże o odczynie wyraźnie zasadowym (>7)
• lubi większą frakcję, aby zapewnić dobry dostęp powietrza do korzeni, dlatego dajemy ją na dno doniczki, natomiast pracujemy głównie z frakcją średnią około 4mm
• nie lubi podłoża utrzymujące wilgoć, podmokłego
• mieszanka: akadama/kiryu : pumkes : lawa (6:4:1)
• Robert Błądek radzi, aby mieszankę podzielić na 3 frakcje: grubą dać na dno doniczki, średnią zasypać korzenie i drobną na wierzch

John Naka przesadzając Goshina (jałowcowy lasek) wysypuje wokół otworów drenażowych kilka stalowych gwoździ, wyjaśniając, że jałowce bardzo lubią żelazo i po paru latach nie będzie po nich śladu.

https://www.youtube.com/watch?v=SrO3lAVuO7g

Przesadzanie – kiedy przesadzać

• w okresie marzec – kwiecień (młode zielone przyrosty powinny być wyraźnie widoczne i wydłużać się, znak, że drzewko się wybudziło i zaczęło rosnąć) – przesadzając w tym terminie usuwamy delikatnie możliwie dużo starego podłoża i redukujemy bryłę korzeniową (jałowiec chiński 30-40%, rigida jedynie 20%)
• w przypadku jałowca rigida możemy przesadzać również na początku czerwca po drugim rzucie przyrostów
• po przesadzaniu przez około 10 dni zraszamy drzewko rano i późnym popołudniem (tak, aby przed nastaniem nocy igły / łuski zdołały wyschnąć). Po przesadzaniu drzewo wystawiamy na słońce (wyjątek stanowi znaczniejsza redukcja bryły korzeniowej >=50% – wtedy drzewko należy cieniować przez około 3 tygodnie,równocześnie usuwając 20-30% zielonego)
• w przypadku jałowca rigida możemy wypłukać stare podłoże wodą (rigida ma silne korzenie). W przypadku pozostałych gatunków usuwamy możliwie dużo starego podłoża patyczkiem
• drugi możliwy termin to od drugiej połowy sierpnia do końca września – w tym czasie jednak unikamy zbytniego przycięcia korzeni. Ważne wtedy, aby przez około 2 tygodnie cieniować nieco drzewko (ja osłaniam płachtą 50%) i potem wystawić na pełne słońce, szczególnie jeżeli usunęliśmy również sporo zielonego – jeżeli przesadzamy w tym czasie, nie możemy równocześnie przyciąć tegorocznych przyrostów – są potrzebne do wytworzenia auksyny do wzrostu korzeni!
• młodsze rośliny przesadzamy co dwa lata, starsze, gdy bryła korzeniowa będzie tego wymagała, gdyż starsze drzewa znacznie gorzej znoszą przesadzanie (przesadzamy co 3-6 lat)
• jałowiec dobrze znosi znaczną redukcję bryły korzeniowej (pod warunkiem, że nie redukujemy zieleni)
• korzenie, jak w przypadku wszystkich iglaków, najbezpieczniej przycinamy jedynie w niewielkim stopniu (do 20%-25% bryły korzeniowej)

Przycinanie

• jałowiec łuskowaty: młode przyrosty, które zaburzają formę drzewka, przycinamy nożyczkami dwukrotnie w sezonie wegetacyjnym  (początek czerwca i początek września)  (ważne, aby nie przycinać każdego nowego przyrostu, gdyż zbyt osłabimy drzewko). Zanim przytniemy nowe przyrosty pozwalamy im najpierw swobodnie rosnąć i tniemy dopiero na początku czerwca lub września.

   Przeczytaj również: Jak prawidłowo przycinać jałowce?

• jałowiec iglasty: pierwsze cięcie wykonujemy, gdy pierwszy tegoroczny przyrost zacznie twardnieć. Pędy będą miały wtedy około  5-8 cm długości . Następnie nożyczkami przycinamy cały przyrost, ewentualnie zostawiając 2 mm nowego pędu. Drugie cięcie przycinamy w połowie lata, gdy kolejny przyrost stwrdnieje i dojrzeje. Przycinanie powtarzamy jeszcze dwukrotnie w sezonie wegetacyjnym , gdy nowe przyrosty ponownie wybijają.
• jałowiec chiński: jeżeli chcemy skrócić konkretny pęd, wycinamy/skracamy nożyczkami dłuższe przyrosty, zastępując je krótszymi.
• jałowiec sabiński – w przeciwieństwie do Shimpaku trudno radzi robie ze znaczną redukcją zielenie (ponad 40%)
• w drugiej połowie lata przerzedzamy koronę drzewka, aby zapewnić dostęp powietrza i światła do wnętrza chmurek
• pamiętaj, aby na końcu każdej gałązki zostawić zielone przyrosty. Jeżeli gałązka będzie całkowicie bez zielonego, po prostu uschnie (tyczy się obu rodzajów jałowca: iglastego i łuskowatego).
• mocniejsze cięcie wykonujemy na wiosnę (czerwiec)
• pod koniec jesieni /na początku zimy wykonujemy cięcie prześwietlające, przerzedzając koronę drzewka

Drutowanie i formowanie

• drutujemy i formujemy wczesną wiosną (luty, marzec) lub jesienią (październik, listopad)
• jałowce mogą być bardzo mocno wyginane (szczególnie, gdy zabezpieczysz gałąź rafią – o mocnym gięciu przeczytaj tutaj)
• drutujemy praktycznie każda gałązkę w chmurkach, wyginając je w taki sposób, aby do środka chmurki dostawało się światło i powietrze – w przeciwnym razie środek chmurki (lub nawet korony drzewka) nam uschnie
• w przypadku jałowców nie musimy się zbytnio martwić wrastaniem drutu – po 2-3 latach nie będzie po nich śladu (Jacek Grzelak)

Wycinając zbędną zieleń podczas pierwszego formowania, pamiętamy, aby nie usunąć jej więcej niż 25-30%! W przeciwnym razie drzewko straci zbyt dużo sił i zacznie słabnąć, a łuskowate jałowce zaczną wypuszczać iglaste przyrosty.

Szkodniki i choroby

• Tarcznik jałowcowy
• jałowce sprawdzamy również zimą na obecność szkodników i chorób grzybowych
• najczęściej jałowce atakują roztocza (przędziorki) oraz choroba grzybowa, objawiająca się zamieraniem wierzchołków pędów

Przeczytaj również wpis o chorobach grzybowych i szkodnikach jałowców, których objawem są usychające przyrosty lub wierzchołki pędów.

Inne informacje

• jin i shari wykonujemy z reguły w okresie spoczynku (od października do końca marca)
• formując linię życia za jedną sesją początkujący powinni usuwać nie więcej niż 1/3 kory
• w naturze występuje zwykle w formie dwupiennej
• system korzeniowy płytki, ale rozległy – ważna wskazówka przy pobieraniu z natury
• przeczytaj, jak uzyskać czerwoną, gładką korę na jałowcu pospolitym

Jałowiec zimą

Jałowce na niskie temperatury zimą reagują zmianą koloru ulistnienia na bardziej brunatny i żółty. Nie jest to oznaka choroby.

Dlatego jeżeli przygotowujesz jałowca na wystawę bonsai w lutym (np. NeolandersTrophy) zimuj go w nieogrzewanej pomieszczeniach. Powinien zachować wtedy ciemniejszą zieleń.

Rozmnażanie

Jałowiec dobrze rozmnaża się z dwuletnich pędów, które pobieramy w maju.

Przeczytaj również: Rozmnażanie jałowców z sadzonek.