Wbrew temu, co często się mówi, style kaskadowe wcale nie są takie proste do uzyskania i wymagają wiedzy o balansowaniu przepływu energii w naszych drzewkach.

Gdzie rosną drzewa w stylu kaskadowym w naturze?

Jak widać na poniższym rysunku:

style kaskadowe powstają w wyżej położonych partiach: na zboczach, urwiskach, klifach, gdzie opierają się grawitacji, silnym wiatrom.

Cechy kompozycji w stylach kaskadowych

Najważniejszą cechą kompozycji jest nie nebari, nie wierzchołek, tylko gałąź kaskadowa, która opada w pustkę przepaści.

W tych stylach nawet nebari nie jest tak istotne. Dobrze oczywiście, jeżeli jest ładnie wykształcone i dobrze, aby te masywniejsze korzenie znajdowały się po przeciwnej stronie w stosunku do gałęzi kaskadowej.

Jeżeli w stylu kaskadowym mamy wierzchołek, to w toku pielęgnacji musimy dopilnować, aby nie zaczął dominować nad gałęzią kaskadową.

I tutaj pojawia się pierwsze wyzwanie kluczowe dla uzyskania kaskady: z wyjątkiem np. azalii większość wzrost większości gatunków cechuje dominacja wierzchołkowa. Oznacza to, że chcąc uzyskać dobrze rozwinięte drzewko w stylu kaskadowym, musimy poprzez odpowiednie kształtowanie przekierowywać energię z wierzchołka do gałęzi kaskadowej. Jak to zrobić? O tym poniżej 🙂

Organizacja struktury drzewa

O ile w stylach wyprostowanych to pień drzewa stanowi oś, wokół której zorganizowana jest struktura gałęzi, to w przypadku stylu kaskadowego to miejsce pnia zajęła właśnie gałąź kaskadowa.

Gałęzie wyrastające z gałęzi kaskadowej powinny być skierowane na boki i skierowane nieco w dół, w kierunku ruchu głównej gałęzi kaskadowej.

Tworząc bonsai w stylu kaskadowym zaczynamy zatem od tej najważniejszej gałęzi, a dopiero potem tworzymy np. wierzchołek. W przeciwnym razie drzewko będzie miało tendencję do rozbudowy wierzchołka kosztem gałęzi kaskadowej (dominacja wierzchołkowa).

Pielęgnacja po uformowaniu drzewa

Na początek musimy zidentyfikować strefy wzrostu drzewa (silnego, średniego i słabego wzrostu).

Jeżeli naszą kaskadę pozostawimy bez ingerencji,  to ze względu na dominację wierzchołkową zacznie najsilniej rosnąć w górnej partii drzewa, a najsłabiej w dolnej, czyli akurat na dolnym końcu gałęzi kaskadowej (chyba, że tworzymy kaskadę z azalii, która akurat nie charakteryzuje się dominacją wierzchołkową). Z czasem może to doprowadzić do znacznego osłabienia gałęzi kaskadowej i jej utraty.

Dlatego naszym głównym zadaniem jest osłabianie naturalnych stref silnego wzrostu wokół wierzchołka (poprzez przycinanie i uszczykiwanie) i wzmacnianie naturalnych stref słabego wzrostu.

Jak to wygląda na przykładzie sosny dwuigielnej?

W przypadku sosny technik jest kilka. Poniżej przytaczam tę, którą sam stosuję.

Pamiętajmy tylko, że jeżeli nasze drzewko jest w słabej kondycji i świeczki są małe (poniżej 2-2,5 cm) nie wykonujemy tych zabiegów i odkładamy je na kolejny sezon, a w bieżącym skupiamy się na doprowadzeniu drzewka do pełni sił.

Usuwanie świeczek

Krok po kroku (w Poznaniu i okolicach zabieg ten z reguły wykonujemy w pierwszej połowie czerwca):

1. Najpierw usuwamy wszystkie silne świeczki w strefie słabego wzrostu (czyli z reguły w dolne części gałęzi kaskadowej)
2. Następnie po tygodniu w strefie średniego wzrostu usuwamy wszystkie świeczki (z wyjątkiem tych najbardziej lichych)
3. Po kolejnym tygodniu usuwamy wszystkie świeczki ze strefy silnego wzrostu (również z wyjątkiem tych najbardziej lichych – niech sobie rosną)

Tym sposobem po 2-3 tygodniach, w strefie słabego wzrostu będziemy mieli nowe przyrtosty, a w pozostałych nie będzie ich wcale. Dzięki temu do czasu ich wytworzenia, dawne strefa słabego wzrostu będzie tę najsilniejszą, co w naturalny sposób wzmocni naszą gałąź kaskadową.

Usuwanie igieł

Wczesną jesienią ze stref silnego i średniego wzrostu usuwamy ubiegłoroczne igły.

Następnie późną zimą / wczesną wiosną dopieramy się do świeżych igieł:

1. W strefie silnego wzrostu usuwamy igły, zostawiając na przyrostach 4-5 par.
2. W strefie średniego wzrostu, zostawiamy 7-8 par świeżych igieł.
3. W strefie słabego wzrostu nie usuwamy żadnych igieł (dolna część gałęzi kaskadowej)

Jeżeli w którejkolwiek stref znajdziesz słabe przyrosty, nie usuwaj z nich ani starych ani świeżych igieł.

Podsumowanie

Niezależnie od posiadanego gatunku drzewa, które prowadzimy w stylu kaskadowym naczelną zasadą jest wzmacnianie wzrostu gałęzi kaskadowej.