Zrozumienie funkcji mikoryzy jest jednym z kluczowych czynników utrzymania zdrowych drzewek.

Rośliny pobierają składniki mineralne głównie z gleby przy pomocy systemu korzeniowego. Aby składniki mineralne mogły zostać pobrane przez roślinę muszą mieć postać jonów (stąd też ważna funkcja bakterii rozkładających np. nasz biogold) , które wchłaniane są głównie (choć nie tylko) przez strefę włośnikową systemu korzeniowego.

Co to jest mikoryza?

Mikoryza (mykes – grzyb; rhiza – korzeń) to oparta na symbiozie współpraca systemu korzeniowego rośliny z grzybami.

W warunkach naturalnych znaczna większość roślin wchodzi w symbiozę z grzybami mikoryzowymi.

Mikoryza nie występuje w glebach suchych oraz zasolonych.

Na czym polega symbioza grzybów z grzybami mikoryzowymi?

Strzępki grzybni zwiększają w znacznym stopniu powierzchnię chłonną korzeni i zwiększają przyswajalność składników mineralnych. Sieć strzępków pobiera wodę i składniki mineralne i transportuje je do rośliny.

Z drugiej strony grzyb odżywia się cukrami, które rośliny produkują w procesie fotosyntezy.

Dobrze rozwinięta mikoryza zwiększa także odporność drzewa na czynniki stresowe (np. przesuszenie podłoża, niskie temperatury czy atak szkodników) oraz zatrzymuje metale ciężkie.

Co to jest ektomikoryza?

Ektomikoryza to tzw. mikoryza zewnętrzna, gdzie grzybnia tworzy otoczkę wokół korzeni i jedynie nieliczne jej fragmenty penetrują korę pierwotną korzenia, ale jego przeważająca część rozwija się w kierunku od korzeni, zwiększając w znacznym stopniu ich powierzchnię chłonną.

Grzyby ektomikoryczne infekują jedynie drzewa.

Z naszego punktu widzenia dotyczy zatem m.in. następujących gatunków: brzoza, buk, daglezja, dąb, świerk, grab, sosna,świerk, modrzew, wiąz, lipa, topola.

Co to jest endomikoryza?

To inny typ mikoryzy, w którym grzybnia wnika do korzenia przez epidermę lub włośnik, rozprzestrzenia się między komórkami i wnika w nie. Na zewnątrz strzępki grzybni tworzą długie rozwidlenia. Mikoryza tego typu zwiększa przyswajalność cynku, miedzi i fosforu.

Endomikoryza występuje w przypadku roślin zielnych, uprawnych (np. ziemniaki, kukurydza), drzew tropikalnych oraz niektórych gatunków drzew (cis, klon, jabłoń, śliwa oraz jałowiec).

Ciekawostka

W przypadku np. brzozy, buka, dębu, wiązu, sosny, świerku oraz modrzewia występuje tzw. ekto-endo-mikoryza, czyli drzewo współpracuje z dwa rodzajami mikoryzy.

Co to wszystko oznacza dla nas, bonsaistów?

Chroń grzyby mikoryzowe

Większość drzew i krzewów wykazuje zaburzenia wzrostu i rozwoju, jeżeli występują problemy z funkcjonowaniem mikoryzy.

Dlatego wykonując różnego rodzaju opryski przeciwgrzybowe (np. przy pomocy płynu do jinów), koniecznie zabezpieczaj doniczkę, tak aby substancje chemiczne nie dostały się do podłoża.

Niektórzy bonsaiści mają na to patenty w stylu rozcięta parasolka, którą przykrywają doniczkę do momentu całkowitego wyschnięcia środka chemicznego, którym drzewko zostało spryskane. Dodatkowo owijają wokół pnia szmatę, aby wyłapała spływający po nim roztwór.

Odpowiednie podłoże

Już wiesz, że zbyt ciężkie podłoże negatywnie wpływa na rozwój grzybów mikoryzowych. Dlatego stosuj podłoże dodatkiem frakcji skałkowej (typu bims, lawa), która pozytywnie wpływają na natlenienie podłoża.

Garść starego podłoża

Utarło się stwierdzenie, że w przypadku sosen warto dodać nieco starego podłoża do nowego. Ale przecież wszystkie drzewa korzystają z różnych form mikoryzy. Dlatego przesadzając drzewka warto zawsze dodać garść starego podłoża do nowej mieszanki. Dzięki temu przeniesiemy do niej strzępki grzybni. Ma to tym większe znacznie, jeżeli np. wypłukujemy stare podłoże.

Uważaj na nawozy mineralne

Nawozy mineralne z zasady zwiększają zasolenie podłoża, którego nie lubią grzyby mikoryzowe. Uwaga zatem na przenawożenie! Dla mikoryzy szczególnie szkodliwe jest wysokie stężenie azotu (N) w podłożu.

Dlatego najlepiej stosować preparaty organiczne, które dopiero po rozłożeniu przez grzyby i bakterie są przyswajane przez roślinę.

Natomiast jeżeli wiesz, że przesadziłeś z dawką nawozu mineralnego, podlewaj przez jakiś czas bardzo intensywne podłoże, aż woda strumieniami będzie wyciekać otworami drenażowymi. Dzięki temu zabierze nieco soli ze sobą, pozwalając stopniowo odzyskać podłożu równowagę.

Szczepionki mikoryzowe

Można też zakupić odpowiednie szczepionki mikoryzowe i dodać je do podłoża w momencie przesadzenia.

Pomocy! Grzyb wyrósł mi w doniczce koło drzewa.

Jeżeli kiedyś zobaczysz, jak z podłoża wyrasta w doniczce grzyb z kapeluszem, to zamiast się martwić, ciesz się! Jest to objaw zdrowego podłoża, w którym dobrze rozwinęły się grzyby mikoryzowe. Grzybiarze wiedzą: grzyby, które tak chętnie zbierają, to w rzeczywistości owocniki… tak, tak grzybów mikoryzowych.